درس هایی از اصول عقاید اسلامی ویژه جوانان / امامت / شیعه کیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم
شیعه در لغت به معنی پیرو، یاور، دوست، اتباع، اعوان و انصار می‌باشد. یاران و پیروان هر کس را شیعه و پیرو او می‌گویند. کلمات هم خانواده از این لغت، مشایعت (دنبال کسی راه افتادن و بدرقه کردن) و تشییع جنازه (به دنبال جنازه رفتن) است.
پیروان حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام و یازده جانشین و فرزندان ایشان: را گروه «امامیه» و «شیعه» می‌نامند.
گرچه مذهب شیعه منحصر به «امامی اثنی عشریه» نیست و شعب و فرق دیگری نیز دارد، مانند «زیدیه» که تنها به چهار امام عقیده دارند و «اسماعیلیه» که هفت امامی هستند و...، ولی مشهورترین آن‌ها شیعیان دوازده امامی هستند که مراکز علمی بزرگی در غالب کشورهای اسلامی به آن‌ها تعلق دارد و دهها هزار کتاب از سوی علمای شیعه در باره عقاید اسلامی، فقه، اصول، تفسیر، حدیث، رجال، درایه، فلسفه و تاریخ اسلام، تألیف و چاپ و منتشر شده است و از جمله کتابهای مشهور آن‌ها نهج البلاغه، اصول و فروع کافی، تهذیب، استیصار، وسائل الشیعه، بحار الانوار، جواهر و... می‌باشد.
با توجه به زحمات ارزنده فقها و علمای شیعه در حفظ و نگهداری و نشر دین مقدس اسلام، باید گفت: بعد از امامان معصوم علیهم السلام، این عزیزان از بزرگترین هدیه‌های الهی و همچنین بزرگترین افتخار عالم تشیع هستند که در طول عمر شریفشان تنها رضای الهی را مد نظر داشته و کسی را جز الله، موثر نمی‌دانند، از این رو دربرابر بیگانه، سر تعظیم فرو نیاورده و جیره خوار و وابسته به دربار حکومتی نیستند تا یا اطاعت مخلوق در معصیت خالق بیافتند بلکه همراه دربرابر ظلم حکام، ایستادگی می‌نمودند.
به همین دلیل، حکام جور و ظلم و علمای درباری همیشه با علمای شیعه دشمن بودند و بسیاری از علمای شیعه را نیز شهید کردند.
فهرست عده‌ای از مراجع عظام عالم تشیع با ذکر سال وفات (یا شهادتشان) (به طور تقریبی)
محمد ابن یعقوب کلینی(۳۲۸ق)، علی ابن بابویه قمی (۳۲۹ق)، محمد ابن بابویه قمی (۳۸۱ق)، ابن جنید اسکافی (۳۸۱ق)، عیاشی سمرقندی، استاد شیخ مفید، جعفر ابن قولویه، استاد شیخ مفید و هم درس علی ابن بابویه، ابن عقیل عمانی، شیخ مفید (۴۱۳ق)، قاضی عبدالعزیز حلبی (۴۱۸ق)، سید مرتضی (علم الهدی) شاگرد شیخ مفید (۴۳۶ق)، سید رضی، شاگرد شیخ مفید (۴۰۶ق)، شیخ ابوالصلاح حلبی (۴۴۷ق)، شیخ طوسی (ابوجعفر) معروف به شیخ الطائفه (۴۶۰ق)، حمزه ابن عبدالعزیز دیلمی (۴۶۳ق)، عماد الدین ابن حمزه طوسی (حدود ۵۵۰ ق یعنی نیمه قرن ششم)، سید ابوالمکارم ابن زهره (۵۸۵ق)، ابن ادریس حلی (۵۹۸ ق)، شیخ ابوالقاسم معروف به محقق حلی (۶۷۶ ق)، حسن ابن یوسف ابن علی ابن مطهر حلی، معروف به علامه حلی (۷۲۶ ق)، فخر المحققین، پسر علامه حلی (۷۷۱ق)، محمد ابن مکی، شهید اولی (۷۸۶ق)، فاضل مقداد، اهل حله (۸۲۶ق)، جمال السالکین ابوالعباس احمد ابن فهد حلی اسدی (۸۴۱ق)، شیخ علی ابن حلال جزایری، شیخ علی ابن عبدالعالی کرکی معروف به محقق تانی (۹۴۱ق)، شیخ زین الدین، معروف به شهید ثانی (۹۶۶ق)، شیخ احمد بن محمد اردبیلی، معروف به مقدس اردبیلی (۹۹۳ق)، شیخ بهاء الدین محمد عاملی (۱۰۳۰ ق)، ملا محمد باقر سبزواری (۱۰۹۰ق)، آقا حسین خوانساری، معروف به محقق خونساری (۱۰۹۸ق)، محمد باقر مجلسی معروف به علامه مجلسی (۱۱۱۱ق)، جمال المحققین، آقا جمال خوانساری فرزند محقق خوانساری، شیخ بهاءالدین اصفهانی، معروف به فاضل هندی (۱۱۳۷ ق)، محمد باقر ابن محمد اکمل بهبهانی، معروف به وحید بهبهانی (۱۲۰۵ ق)، سید مهدی بحرالعلوم (۱۲۱۲ق)، شیخ جعفر کاشف الغطاء (۱۲۲۸ ق)، حاج ملا مهدی نراقی، سید محمدباقر شفتی، شیخ محمد حسن، صاحب جواهر (۱۲۶۶ق)، شیخ مرتضی انصاری (۱۲۸۱ق)، میرزا محمد حسن شیرازی (۱۳۱۲ق)، آخوند ملا محمد کاظم خراسانی (۱۳۲۹ق)، حاج میرزا حسین نائینی (۱۳۵۵ق)، حاج شیخ عبدالکریم حائری (۱۳۵۵ق)، سید ابوالحسن اصفهانی، حاج محمد حسین اصفهانی (۱۳۶۱ق)، حاج آقا حسین قمی، مرحوم آقا ضیاءالدین عراقی (۱۳۶۱ق)، حاج آقا حسین بروجردی، حاج علی اکبر یزدی، معروف به حکیم، آقای حاج سید ابوالقاسم موسوی خوئی (۱۴۱۳ق)، امام خمینی (۱۳۶۸ ش)، آیت الله گلپایگانی، آیت الله اراکی، آیت الله تبریزی، آیت الله فاضل لنکرانی، آیت الله بهجت و ...
نجف، جبل عامل در جنوب لبنان، حلب از نواحی سوریه، قم در ایران.
این واژه از احادیث معروف پیامبر صلوات الله علیه و آله گرفته شده است. در تفسیر «الدرالمنثور» که از منابع معروف اهل سنت می‌باشد از جابر ابن عبدالله انصاری چنین نقل شده است:
* إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اُولَـئِکَ هُم خَیرُ البَرِیَّةِ؛ همانا کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقاتند! «بینه:۶»
هنگامی که آیه شریفة فوق نازل شد، پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله به حضرت علی علیه السلام فرمودند:«هُوَ اَنتَ وَ شیعَتُک» منظور از این آیه، تو و شیعیانت هستید (که رستگار و بهترین خلق هستید).
بنابراین نام و عنوان «شیعه» را اولین بار شخص پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله برای پیروان راه حضرت علی علیه السلام و طرفداران آن حضرت بیان فرمود.
تاریخچه پیدایش «شیعه» نه بعد از رحلت نبی اکرم صلی الله و علیه و آله بلکه در زمان حیات خود آن حضرت بوده است و تمام کسانی که آن حضرت را به عنوان رسول خدا می‌شناسد، می‌دانند که آن حضرت سخنی از روی هوی و هوس نفرموده اند.
* وَمَا یَنطِقُ عَنِ الهَوَى * آن هُوَ إِلَّا وَحیٌ یُوحَى؛ و هرگز از روی هوای نفس سخن نمی‌گوید * آنچه می‌گوید چیزی جز وحی که بر او نازل شده نیست!؛ «نجم:۳و۴»
* وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُم عَنهُ فَانتَهُوا؛ آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید. «حشر:۷»
حضرت رسول اکرم صلی الله و علیه و آله وسلم فرموده است: تو و پیروانت، فائزان و رستگاران هستید، این یک واقعیت ریشه دار است. که شیعه، از زمان پیامبر بوده نه بعد از وفات ایشان درست شده باشند. و کسی هم که بگوید: من شیعه هستم، نه فقط با زبان، بلکه در عقیده و اخلاق و احکام هم پیرو آن‌ها باشد. بدین معناست که او پیرو راه و اندیشه امامان معصوم علیهم السلام است.
و کم کم با پیروی از آن‌ها (معصومین) است که در امت، عصمت، پاکی و طهارت پیدا می‌شود؛ همان گونه که پیروی از غیر معصومین امت را به ظلم و ضلالت و گمراهی خواهد کشاند.
سنی در اصطلاح به افرادی گفته می‌شود که بعد از پیامبر صلی الله و علیه و آله از خلفای سه گانه پیروی کردند. سنت در لغت به معنی راه و روش است و سنت رسول الله صلی الله و علیه و آله همان قول و فعل و تقریر حضرت یعنی گفتار و کردار و رفتار رسول خداs می‌باشد، به عبارت دیگر طریقه و راه و روش حضرت را سنت می‌نامند و سنی کسی است که پیرو سنت رسول خدا صلی الله و علیه و آله باشد. بنابراین به جرات می‌توان گفت که سنی واقعی، ائمه اطهار: و شیعیان ایشان می‌باشند زیرا امامان: اوصیاء و ذریه و اهل بیت پیامبر علیهم السلام هستند و به سنت جدشان، علم و آگاهی و شناخت کامل دارند.
